Ở Việt Nam, cứ một bác sĩ thì có 1,5 điều dưỡng; trong khi tỷ lệ tối thiểu mà Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo là 1 bác sĩ/4 điều dưỡng. Tỷ lệ này ở Việt Nam cũng là thấp nhất trong khu vực.
Ông Đào Thành thuộc Hội Điều dưỡng Việt Nam cho biết, hầu hết các bệnh viện đều thiếu điều dưỡng, trung bình mỗi người phải quản lý gần 3 giường bệnh. Do đó, các điều dưỡng chỉ có thể thực hiện y lệnh điều trị và theo dõi chứ không đủ thời gian chăm sóc toàn diện bệnh nhân đúng như chức năng của họ (gần gũi hỏi han, chăm sóc về tinh thần…). Do quá thiếu điều dưỡng viên nên một số bệnh viện phải thuê những người không có chuyên môn làm công việc chăm sóc bệnh nhân. Ông Thành cũng cho biết, hầu hết điều dưỡng viên ở Việt Nam chỉ có trình độ trung học và sơ học, chỉ hơn 4% có trình độ cao đẳng trở lên.
Thiếu và yếu là một trong các nguyên nhân dẫn đến những sai sót của điều dưỡng viên khi chăm sóc bệnh nhân. Khi khảo sát hơn 160 hồ sơ bệnh nhân đã tử vong một bệnh viện nhi tuyến quận của TP HCM, các chuyên gia Bệnh viện Nhi đồng 2 đã phát hiện hơn 1/3 trong số đó không được theo dõi sát ngay từ ngày đầu vào viện, nhất là các dấu hiệu sinh tồn (huyết áp, nhịp thở, mạch). Thiếu sót phổ biến nhất là không theo dõi huyết áp (chiếm 83% trường hợp) và nhịp thở (14% trường hợp). Các y lệnh điều trị (truyền dịch, tiêm thuốc…) cũng không được ghi chép đầy đủ.
Thiếu người, trình độ chưa cao, áp lực công việc lớn cũng là yếu tố làm tăng tần suất rủi ro của các điều dưỡng viên. Một khảo sát tại Bệnh viện Nhi Trung ương năm 2003 cho thấy, có tới 75% số nhân viên y tế bị vật sắc nhọn đâm khi làm việc (tiêm truyền, bẻ ống thuốc…) mặc dù đa số có đeo găng tay. Gần 93% trong số đó là điều dưỡng viên. Số lần gặp rủi ro này trung bình là 5 lần mỗi năm, có trường hợp đến 67 lần. Phần lớn trong số họ bị vật sắc nhọn đâm xuyên thấu qua da nên nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường máu rất cao.
H.H.
