‘Chính sách học phí mới không tác động lớn đến người học so với trước đây bởi học phí mầm non, phổ thông vẫn tăng bình quân hàng năm theo chỉ số giá tiêu dùng’, Vụ phó Kế hoạch Tài chính (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Bùi Hồng Quang cho hay.
– Theo nghị định 86 mới ban hành, mức trần học phí các cấp đều tăng. Vậy tốc độ tăng học phí được xác định dựa trên cơ sở nào, thưa ông?
- Khung học phí mới đối với giáo dục mầm non, phổ thông được xây dựng dựa trên chỉ số giá tiêu dùng. Cụ thể học phí giai đoạn 2016-2020 vẫn tăng theo chỉ số giá tiêu dùng bình quân hàng năm, giống như nguyên tắc trước đây quy định tại Nghị định 49. Mức học phí cụ thể sẽ do các địa phương ban hành để phù hợp với thu nhập của người dân.
Mức học phí đại học chương trình đại trà tại trường chưa thực hiện tự chủ, tốc độ tăng hàng năm là 10%. Mức tăng này được xây dựng dựa trên mức tăng chỉ số giá trung bình của cả giai đoạn 2010-2015 và chậm hơn so với giai đoạn 2011-2015 (trước đây Nghị định 49 tính trung bình khoảng 20%/năm).
Mức học phí đại học đối với các trường thực hiện tự chủ được xây dựng dựa trên định mức kinh tế kỹ thuật, định mức chi phí và theo lộ trình tính đủ chi phí đào tạo quy định tại Nghị định 16.
- Cơ quan soạn thảo đánh giá tác động của chính sách học phí mới đối với học sinh, sinh viên thế nào?
Ông Bùi Hồng Quang.
– Chính sách học phí mới không tác động lớn đến người học so với trước đây bởi vì học phí mầm non, phổ thông vẫn tăng bình quân hàng năm theo chỉ số giá tiêu dùng, và vẫn do địa phương quy định đảm bảo phù hợp với thu nhập của người dân tại địa phương như trước đây.
Học phí đại học chương trình đại trà tại trường chưa tự chủ tăng 10%, chậm hơn giai đoạn 2011-2015. Các trường tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư, mức trần học phí có cao hơn so với hiện nay. Tùy tình hình cụ thể các trường xác định mức học phí phù hợp để một mặt nâng cao chất lượng đào tạo, nhưng mặt khác đảm bảo được mức chi trả của người dân. Đến nay đã có 11 trường thí điểm cơ chế tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư.
Học sinh nghèo, học sinh diện chính sách, vẫn được hưởng chính sách miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập như trước đây.
– Quan điểm xây dựng chính sách học phí mới tiệm cận thế nào với phương án tính đúng, tính đủ trong giáo dục đại học?
– Quan điểm xây dựng học phí đối với giáo dục đại học chia làm 2 nhóm trường. Đối với cơ sở giáo dục đại học tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư (đơn vị tự chủ) thì học phí được xây dựng theo lộ trình tính đủ chi phí đào tạo quy định tại Nghị định 16 về cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập. Theo đó, đến năm 2016, các trường này tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp; đến năm 2018 tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp và chi phí quản lý. Đến năm 2020 tính đủ chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định.
Đối cơ sở giáo dục đại học chưa tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư (đơn vị chưa tự chủ), mức thu học phí tăng dần hàng năm khoảng 10%, do vậy khả năng bù đắp chi phí đào tạo còn thấp, tính trung bình đến năm 2019-2020 mức học phí mới đáp ứng được một phần chi phí đào tạo, phần còn lại do ngân sách nhà nước cấp phát.
Trong điều kiện hiện nay, khi kinh tế khó khăn, việc làm và thu nhập của người dân còn thấp nên không thể tăng đại trà học phí. Việc xây dựng học phí lần này chưa tính đến tăng đồng loạt để bù đắp chi phí.
- Dù tăng hàng năm nhưng một số lãnh đạo trường đại học cho rằng mức học phí vẫn còn thấp, chưa giúp các trường có điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo, quan điểm của ông thế nào?
-
Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó học phí chỉ là một. Đối với trường công lập, học phí chỉ là một nguồn thu của cơ sở giáo dục, trên thực tế những năm trước đây và cho đến hiện nay, về cơ bản nhà nước vẫn đảm bảo hỗ trợ kinh phí hoạt động thường xuyên và chi đầu tư cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục để đảm bảo hoạt động giáo dục, giảng dạy diễn ra bình thường, chất lượng.
Từ năm học 2015-2016, một số trường đại học sẽ thực hiện thí điểm cơ chế tự chủ hoạt động (bao gồm cả tự chủ về tài chính) được Thủ tướng phê duyệt theo Nghị quyết 77, mức học phí của các trường này tính trung bình gấp trên 2 lần so với các trường chưa tự chủ.
- Khối Y dược đang có mức học phí cao nhất trong tất cả ngành nghề đào tạo, đâu là lý do thưa ông?
-
Khối Y dược là ngành đặc thù, liên quan đến tính mạng con người nên đòi hỏi đào tạo trong thời gian dài với thời lượng thực hành lớn. Các mẫu thực hành của sinh viên ngành học này cũng rất đắt tiền.
Mức học phí sinh viên khối Y dược phải đóng hàng tháng hiện nay ở các trường công lập là 880.000 đồng, tăng 80.000 đồng so với năm trước. Đây không phải là mức học phí cao.
Còn đối với các trường tự chủ chi thường xuyên và chi đầu tư, mức học phí cao hơn trường công rất nhiều, vì như tôi đã nói, chi phí thực hành ngành nghề này rất lớn. Các trường còn phải tính chi phí tiền lương, chi phí trực tiếp, chi phí quản lý và chi phí khấu hao tài sản cố định.
Hoàng Thuỳ thực hiện
